Mijn ontdekking: de Kleibosch
Het is een dikke acht kilometer fietsen, maar dan kom je op een van de bijzonderste en gevarieerdste natuurgebiedjes in onze omgeving: de Kleibosch. Vergeet niet je laarzen aan te doen!
Toen ik hier in het voorjaar liep, verdwaalde ik bijna. Het schemerde, het bos oogde spookachtig en door de gevallen blaadjes was het pad nauwelijks te onderscheiden van de andere ondergrond. Het pad slingerde zo dat ik een bochtje miste en me vastliep in laaghangende takken. Waar liep het pad dan wel? Gelukkig vond ik de weg terug, ging het bos over in een kaler landschap en bestreek een dunne maan daarna de weilanden en het water.
Welkom in de Kleibosch, het dichtstbijzijnde aardkundig monument in onze buurt. In meerdere opzichten is dit kleine gebied erg bijzonder. Zijn voornaamste claim to fame is de potklei die bijna geen water doorlaat. Die is hier 400.000 jaar geleden afgezet, toen een ijskap Noord-Nederland bedekte. De grond is bezonken in tunneldalen en kon op die manier dik en massief worden. Vroeger maakten de bewoners potten van deze klei – vandaar de naam.
Potklei komt op meerdere plekken in Drenthe voor, maar alleen hier komt hij tot vlak onder het maaiveld. In deze tijd is het gebied dan ook modderig en soms zelfs kletsnat. Zelfs in de zomer is het alsof je in een badkuip met modder loopt. “En er zitten hier veel muggen!” zegt de dame die haar hond uitlaat. Tsja, dat krijg je ook bij zoveel nattigheid.
De unieke eigenschappen van de bodem leveren wel veel mineralen voor de planten op. Daardoor is de Kleibosch één van de rijkste loofbossen van Drenthe. Je komt hier eiken-berkenbossen, elzen- en essenbos en eiken-haagbeukenbos tegen. De vochtige bossen bergen ook een paar bijzondere struiksoorten die het goed doen op natte, mineraalrijke grond, zoals zwarte en aalbes. Andere karakteristieke struiken zijn de bergvlier, hazelaar, hondsroos en tweestijlige meidoorn. Naast bosjes en struiken vind je hier ook slootjes en kleine weilanden die door houtwallen omsloten zijn. Het is net alsof de koeien hun eigen knusse woonkamer hebben. Soms kom je opeens een tree tunneltegen, dan weer bagger je over een modderig zandpad.
De ondoordringbare bossen zijn ook een goede schuilplaats voor reeën. In de schemering lopen ze door de Onlanden, overdag en ’s nachts schuilen ze in het Kleibosch. Ze delen het bos met vossen, hazen, diverse muizensoorten, zangvogeltjes, uilen en roofvogels. De natte grond maakt het Kleibosch ook een walhalla is voor paddenstoelen. Zelf ben ik geen kenner, maar beheerder het Drents Landschap meldt dat hier zelfs de zeldzame kleibos-russula voorkomt.
Wil je een goed beeld krijgen van de Kleibosch, volg dan de wandelroute die met paarse paaltjes staat aangegeven. Scheutig zijn ze niet geweest met de paaltjes, dus bij twijfel gewoon je richtingsgevoel vertrouwen en doorlopen. Het pad leidt uiteindelijk naar de Zuidermaden, een verbreding in het Peizerdiep dat doorstroomt naar de Buitenhof toe. Elke keer dat ik hier kwam, zwom hier een stel statige zwanen rond. Bij al mijn wandelingen ben ik zegge en schrijve één andere wandelaar tegengekomen. Ik gun meerdere mensen deze fraaie ontdekking.
Hoe kom je bij de Kleibosch?
Ben je op de fiets? Rijd dan door de Onlanden naar Roderwolde. Heb je zin in een lange wandeling, parkeer je fiets dan bij molen Woldzigt en wandel bij het haventje parallel aan de Schipsloot (zuidzijde) naar het oosten. Houd het water aan je rechterhand en je komt vanzelf bij het Kleibosch.
Je kunt ook doorfietsen naar Foxwolde en ter hoogte van Roderwolderweg 34 linksaf een zandpad op fietsen. Aan het eind van het pad vind je een informatiebord en het begin van de paarse-paaltjes-wandeling. Ben je met de auto, rijd dan via de N372 voorbij Peize tot aan Roden en sla rechtsaf de Roderwolderweg op. Na een kilometer rijd je vanzelf de Kleibos op.